HOCA DEHHANİ (? - ?)
Hoca Dehhani, Horasan Türklerinden olup 13.yüzyılda yaşadığı sanılmaktadır. Divan edebiyatının ilk temsilcisi olarak kabul edilir.
Anadolu'da, İran edebiyatı etkisiyle gelen din dışı konularda Türkçe şiirler yazan ilk şairlerdendir. Selçuklu sultanı Alaaddin Keykubat'ın isteği üzerine 20 bin beyitten oluşan bir "Selçuk Şehnamesi" yazmıştır. Farsça yazdığı bu yapıtının yanı sıra ustaca söylenmiş Türkçe gazelve kasideleri vardır.
MEVLANA(1207 -1273)
Mevlana, 30 Eylül 1207'de Horasan yöresindeki Belh şehrinde doğmuştur. Alaaddin Keykubat'ın daveti üzerine ailesiyle Konya'ya gelmiş ve oraya yerleşmiştir. Burada, Şems-i Tebrizi ile tanışarak ondan tasavvuf eğitimi almıştır. Şems'in ölümünden sonra inzivaya çekilmiş; yaşamını "Hamdım, piştim, yandım." sözleri ile özetlemiş, 17 Aralık 1273'te ölmüştür. Büyük bir hoşgörü sahibidir. Ona göre kâinatın temeli, insanı olgunlaştıracak ve Allah'a yaklaştıracak şey sevgidir. Bu felsefesiyle yüzyıllardan beri bütün insanlığın ilgisini çekmektedir. En önemli yapıtı "Mesnevi" adlı mesnevisidir.
Mevlana Celaleddin-i Rumi Eserleri:
-Mesnevi: Küçük manzum hikâyelerle dini ve tasavvufi öğütler yer almaktadır. Mesnevi biçiminde yazılmıştır.
-Divan-ı Kebir: Sanat gücünü ortaya koyan gazel, kaside, müstezat ve rubailerinden oluşur.
-Fihi Mafih : Dini ve tasavvufi sohbetleri yer almaktadır.
-Mektubat: Devrin ileri gelenlerine nasihat için veya kendisine sorulan sorulara yanıt olarak yazdığı mektuplar yer almaktadır.
-Mecalis-i Seba (Yedi meclis): Çeşitli zamanlarda verdiği yedi vaazı yer almaktadır.
NESİMİ (? -1404)
Nesimi'nin Doğum tarihi ve yeri kesin olarak belli değildir. Halep'teyken şeriata aykırı sayılan bazı fikirleri nedeniyle öldürülmüştür. Mutasavvıf bir şairdir. Şiirlerinde Azeri Türkçesini ve Farsçayı kullanmıştır. Dili oldukça düzgün ve ahenklidir. Coşkun ve pervasız bir üslubu vardır. Şiirlerini "Divanında toplamıştır. Tuyuğ türünde yazdığı şiirleriyle tanınmıştır.
ÂŞIK PAŞA (1272-1334)
Âşık Paşa, Tasavvufla ilgili görüşlerini çevresindekilere telkin ederek gerek yapıtları gerek şeyhliği ile dönemini derinden etkilemiş mutasavvıf bir şairdir. Yapıtlarını sade bir dille yazmış ve Türkçenin Anadolu'da bir edebiyat dili olarak yerleşmesinde önemli katkılarda bulunmuştur. Halka tasavvufu öğretmek amacıyla, aruz ve hece ölçüsüyle şiirler yazmış, özellikle didaktik tarzda yapıtlar ortaya koymuştur. En önemli yapıtı mesnevi biçiminde yazdığı "Garipname"dir.
Âşık Paşa Eserleri
-Garipname: Ahlaki, tasavvufi ve didaktik bir mesnevidir. Sanatsal yönden zayıf bir yapıttır. Yaklaşık 12000 beyitten oluşmaktadır.
-Fakrname, Vasf-ı Hâl, Kimya Risalesi:
Edebi yönden zayıf manzum ve mensur küçük hacimli yapıtlardır.
Bu konuyu okuyan üyeler: 0
Alıntı Yaparak Cevapla